Museum De Lakenhal verwelkomt gerestaureerd topstuk van Jan van Goyen
22 juli 2013
Het ‘Landschap met gezicht op Huys Roucoop’ uit 1642 is een topstuk uit de collectie van Museum De Lakenhal. Tot op heden hebben echter maar weinigen het landschap met eigen ogen kunnen bekijken. Na een uitvoerige restauratie, medegefinancierd door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), is het monumentale schilderij dat in 2002 aan het museum geschonken werd nu in ere hersteld en in volle glorie te bewonderen. Jan van Goyen (1596-1656) geldt internationaal als een van de belangrijkste Hollandse landschapsschilders van de Gouden Eeuw. Met een afmeting van 131,5 x 252,5 cm is zijn ‘Landschap met gezicht op Huys Roucoop’ ook letterlijk één van zijn grootste werken.
Jan van Goyen en Leiden
Na zijn leertijd bij Esaias van de Velde in Haarlem vestigde Van Goyen zich rond 1618 in zijn geboortestad Leiden. Rond dezelfde tijd was ook Rembrandt hier werkzaam. Beide meesters experimenteerden met een zeer vlotte schildertechniek die uiteindelijk hun handelsmerk zou worden, maar waar Rembrandt een meester werd op het gebied van de portretkunst en Bijbelse taferelen, legde Van Goyen zich exclusief toe op de landschapsschilderkunst.
Ongewoon groot
Met een afmeting van 131,5 x 252,5 cm is het geschilderde landschap ongewoon groot. Gezien Van Goyen Huys Roucoop aan de Vliet bij Voorschoten met een ongewone precisie schilderde, is het aannemelijk dat het werk in opdracht van de bewoners is gemaakt. Het Huys staat ook wel bekend als Kasteel Middelgeest en werd in de 17de eeuw bewoond door diverse families uit het nabij gelegen Leiden. In de verte is de stad geschilderd, te herkennen aan de toren van de Pieterskerk. Toen Van Goyen het schilderij maakte was het in bezit van Cornelis van der Nath, een vermogende patriciër uit Leiden. Samen met zijn vrouw en hun oudste zoon zijn zij middenin het immense doek weergegeven. Daaromheen schilderde hij een bont gezelschap van hardwerkende boeren, melkmeiden, vissers en marskramers. Sommige van die kleine details, zoals de schaapjes in de verte, zijn pas weer zichtbaar geworden toen de vervuilde vernislaag verwijderd werd. Dankzij de restauratie, die ongeveer een maand duurde, heeft het schilderij ook zijn kleurenpracht weer terug.
Bokaal van de Winterkoningin
Naast het werk van Van Goyen is er nóg een pronkstuk teruggekeerd naar de museumzalen: de bokaal van de Winterkoningin. Deze enorme bokaal van verguld zilver werd in 1641 gemaakt door Hans Coenraet Breghtel, in opdracht van ‘winterkoningin’ Elisabeth Stuart. Vanaf 1621 verbleven zij, haar man Frederik V van de Palts en hun kinderen in ballingschap in Nederland. Zeventien jaar lang woonden en studeerden de koningstelgen in het Prinsenhof aan het Leidse Rapenburg. Toen de prinsen en prinsessen de stad verlieten werd het hof in Leiden opgeheven. Bij die gelegenheid werd deze bokaal als vorstelijk geschenk aan de stad nagelaten. Na een reinigingsbeurt glanst ook dit topstuk weer als vanouds.