Kunstenaars Ghana ThinkTank presenteren Monument to the Dutch

als resultaat van hun onderzoek naar de gevolgen van mondialisering in Leiden.

25 juni 2015

Op de tentoonstelling Global Imaginations, die op initiatief van Museum De Lakenhal plaatsvindt in De Meelfabriek in Leiden, presenteert het Amerikaanse kunstenaarscollectief Ghana ThinkTank het kunstwerk Monument to the Dutch. Nederland staat internationaal bekend als een tolerant land, maar de kunstenaars vragen zich af of dat nog wel zo is. Zij refereren in hun installatie aan het internationaal bekende verhaal van Anne Frank dat voor hen symbool staat voor het belang van tolerantie. In het kunstwerk verbinden zij dit gegeven met de geschiedenis van de tolerante islam. Monument to the Dutch is vanaf 27 juni t/m 4 oktober te zien in De Meelfabriek.

Tolerantie en intolerantie

De tentoonstelling Global Imaginations bevat werk van twintig kunstenaars, afkomstig uit alle continenten, die hun visie geven op de huidige, geglobaliseerde wereld. Het Amerikaanse collectief Ghana ThinkTank onderzoekt sinds 2006 problemen die inwoners van rijke landen ervaren, waarbij ze denktanks in andere landen vragen om te helpen bij het aandragen van oplossingen. Op uitnodiging van het curatorenteam van Global Imaginations deed Ghana ThinkTank onderzoek naar problemen die inwoners van Leiden ervaren in relatie tot mondialisering. In januari van dit jaar trokken de Amerikanen door verschillende Leidse wijken. Aan de bewoners werd gevraagd naar (nadelige) gevolgen van mondialisering die zij in hun dagelijks leven ondervinden. Een probleem dat regelmatig genoemd werd, is de kloof tussen moslims en niet-moslims in relatie tot de groeiende intolerantie in Nederland.

Denktanks

Ghana ThinkTank heeft deze en andere problemen voorgelegd aan denktanks in andere landen en gebieden, waaronder Indonesië, Marokko, Ghana, El Salvador, de Palestijnse gebieden en aan een groep Soedanese vluchtelingen in Israël. De denktanks adviseerden om de Nederlanders een beter begrip bij te brengen van hun relatie tot de Islam, en daarbij ook te kijken naar hun eigen geschiedenis en tradities. Met de adviezen van de denktanks zijn de kunstenaars aan de slag gegaan. Zij deden onderzoek naar de geschiedenis van de Nederlandse tolerantie, en ontdekten dat de Islam een belangrijke rol heeft gespeeld bij de ontwikkeling ervan. Die geschiedenis gaat terug tot de 16e eeuw, toen Willem van Oranje goede banden onderhield met de toenmalige Sultan van het Ottomaanse Rijk, Suleyman de Grote, die werd geroemd om zijn beleid van religieuze tolerantie. Ook de Watergeuzen wilden in die tijd 'Liever Turks dan paaps’ zijn; tijdens de Opstand, waaronder het Beleg en Ontzet van Leiden (1574), droegen zij het islamitische symbool van de halve maan. De kunstenaars vertaalden deze onderzoeksresultaten naar het heden, en zochten naar een internationaal bekend, Nederlands symbool dat geassocieerd wordt met de gevolgen van intolerantie. Voor hen was dat het Achterhuis van Anne Frank. Wereldwijd wordt het verhaal van Anne Frank verteld om te wijzen op de afschrikwekkende gevolgen van de Sjoa en om het belang van tolerantie en respect voor anderen te benadrukken.

Monument to the Dutch

Monument to the Dutch is een ruimtelijke installatie, die door het publiek betreden kan worden. De symbolische verwijzing naar het Achterhuis van Anne Frank speelt een belangrijke rol in de installatie. De boekenkast bij de ingang is gevuld met literatuur die verwijst naar de geschiedenis van tolerantie en intolerantie. Rondom de ruimte zijn verwijzingen opgenomen naar de banden tussen de islam en de Nederlandse geschiedenis, maar ook naar de islamitische geloofstraditie. Het kunstwerk roept Nederlanders op om te leren van het verleden. Het stelt vragen bij de symbolen die gehanteerd worden om tolerantie en intolerantie te representeren. Naar aanleiding van het groeiende antisemitisme en de islamofobie in Europa, roepen de kunstenaars op om na te denken over de vraag hoe tolerant wij Nederlanders eigenlijk zijn, en hoe we onze toekomst zien. Naast Monument to the Dutch is in De Meelfabriek nog een tweede werk te zien, getiteld Ghana ThinkTank Leiden, waarin verslag wordt gedaan van de tocht langs Leidse wijken en het werkproces van de kunstenaars.

Ghana ThinkTank

In 2006 opgericht door Christopher Robbins (USA), John Ewing (USA) and Matey Odonkor (Ghana) - in 2009 uitgebreid met Maria del Carmen Montoya (USA). Ghana ThinkTank is een collectief van Amerikaanse kunstenaars die internationaal actief zijn. Uit onvrede over de effectiviteit van Ghanese ontwikkelingshulpprogramma’s waar ze bij betrokken waren, besloten ze in 2006 om de boel radicaal om te draaien. In diverse landen in Latijns-Amerika, Azië en Afrika richtten ze denktanks op, die erop gericht zijn om problemen in rijke landen op te lossen. Wat in eerste instantie lijkt op een ludieke omkering van traditionele machtsverhoudingen en rolpatronen, wordt al snel een confrontatie met de vraag hoe mensen zich verhouden tot de wereld om hen heen.

Voor meer informatie:

Afdeling Publiek, Museum De Lakenhal

Minke Schat, tel: 071 5165 360 / 06 11 01 88 31 of via pr@lakenhal.nl

Museum De Lakenhal, Oude Singel 32, Leiden

persbeelden

klik op de thumbnails voor download